Szkolenie zagrożonych kobiet w zakresie permakultury i agroekologii w celu rozwinięcia działalności generującej dochód

W Burkina Faso, gdzie 80% aktywnej populacji żyje z rolnictwa, rolnicy stoją w obliczu sytuacji znacznego braku bezpieczeństwa ekonomicznego, szczególnie z powodu zmian klimatycznych, przemocy terrorystycznej i kryzysu Covid-19. Ponad 40% populacji żyje poniżej granicy ubóstwa, a kobiety mają bardzo mały dostęp do własności ziemi. Stowarzyszenie LAAFI jest tam obecne od 2001 roku i prowadzi różne działania uzupełniające: szkolenia zawodowe, permakulturę, edukację dzieci, pszczelarstwo itp. Projekt Agridev, realizowany we współpracy ze stowarzyszeniem Beo Neere, ekspertem w dziedzinie agroekologii i członkiem sieci Terre de Liens, zapewnia szkolenie w zakresie agroekologii i agroleśnictwa dla 40 kobiet znajdujących się w niepewnej sytuacji. Kobiety, zorganizowane w spółdzielnię, mają do dyspozycji indywidualną działkę o powierzchni 100 m2, na której uprawiają rynkowe produkty ogrodnicze, a także prowadzą uzupełniające działania generujące dochód (IGA) - pszczelarstwo, sprzedaż jaj, roślin leczniczych i warsztaty ekoturystyczne. Spółdzielnia będzie również zaopatrywać 3 szkoły w świeże warzywa (360 uczniów) oraz szkolić nauczycieli i rodziców na temat znaczenia zbilansowanej diety.

Reintegracja zagrożonych kobiet na rynku pracy poprzez działania związane z recyklingiem i transformacją tekstyliów

We Francji produkcja odzieży podwoiła się w latach 2000-2014. Dziś co roku na rynek trafia 680 000 ton tekstyliów. Na końcu łańcucha tylko 40% tych ubrań, bielizny czy butów trafia do kanałów odzysku lub recyklingu. Pozostałe 60% jest spalane w spalarniach lub zakopywane na wysypiskach, co jest głównym źródłem zanieczyszczeń. Od początku swojego istnienia Emmaus France zbiera, sortuje i poddaje recyklingowi tekstylia, które konsumenci wyrzucają każdego roku. Działania te przybierają formę obozów pracy i firm integracji społecznej z projektem upcyklingu, w którym zatrudniane są osoby znajdujące się w trudnej sytuacji społecznej i ekonomicznej. W ramach swojej pracy na rzecz walki z wykluczeniem, Emmaus France obserwuje zmianę oblicza prekariatu - coraz więcej kobiet i rodzin korzysta z inicjatyw solidarnościowych, podczas gdy w przeszłości większość stanowili mężczyźni. W obliczu tych dwóch kwestii środowiskowych i społecznych, stowarzyszenie uruchomiło projekt "Façon Emmaüs", który ma na celu konsolidację i zwiększenie liczby programów powrotu do pracy realizujących inicjatywę upcyklingu tekstyliów (przekształcanie odzieży przeznaczonej do recyklingu w nowe, wysokiej jakości kreacje) skierowaną głównie do kobiet.

Wspieranie tworzenia zrównoważonego przemysłu kuchennego przez kobiety i dla kobiet

Najbardziej rozpowszechnione w Maroku metody gotowania wykorzystują gaz lub drewno. Zużywają one dużo energii i wywierają presję na zasoby naturalne, zwłaszcza lasy. Są one zazwyczaj produkowane bez kontroli i stanowią zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa 60% ludności Maroka, która używa pieców na gaz lub drewno. Głównymi użytkownikami są kobiety ze względu na nierówny podział obowiązków domowych oraz z powodu ich nadreprezentacji w nieformalnym sektorze piekarniczym/piekarniczym. W Maroku chleb jest często wypiekany w domu w tych piecach, a następnie sprzedawany na ulicy lub na rynkach w sposób nieformalny przez kobiety, które nie są ani przeszkolone, ani sprofesjonalizowane. Kobiety, które zakładają własne firmy, napotykają wiele barier, takich jak uzyskanie finansowania i nierówny podział zadań domowych w gospodarstwie domowym. Od końca 2016 roku Geres pracuje w Maroku, aby wspierać rozwój lokalnego sektora domowych i profesjonalnych pieców gazowych o wysokiej wydajności energetycznej (HPE) z lepszą integracją kobiet w sektorze. Oprócz bycia głównymi użytkownikami piecyków, kobiety są szkolone do bycia dystrybutorami i ambasadorami produktu. Pilotażowa faza badań i rozwoju projektu umożliwiła Geresowi zidentyfikowanie trzech firm produkujących te piece oraz stworzenie etykiety "FaranEco" poświadczającej efektywność energetyczną produktów (redukcja emisji gazów cieplarnianych).

Poprawa warunków życia i wzmocnienie ekonomiczne kobiet z mniejszości etnicznych przy jednoczesnym zapewnieniu zrównoważonej gospodarki leśnej

Projekt odbywa się w rezerwacie przyrody Pu Luong, położonym w górskim okręgu w północnym Wietnamie i jest skierowany do kobiet z mniejszości etnicznej Thai i Muong, mieszkających w rezerwacie i otaczających go strefach buforowych. W tym regionie kobiety są często najbiedniejsze, mają mniejszy dostęp do ziemi i możliwości ekonomicznych niż mężczyźni. Ze względu na bogatą bioróżnorodność i piękne krajobrazy, Pu Luong jest celem turystycznym. Turystyka oparta na społeczności daje kobietom możliwość zwiększenia dochodów i odgrywania większej roli w społeczności. W 2021 roku GRET rozpoczął trzyletni projekt skupiający się na trzech głównych działaniach:

• Wspieranie rozwoju ram prawnych, które umożliwiają kobietom aktywny udział w decyzjach dotyczących rezerwatu i sprawiedliwy udział w działaniach związanych z utrzymaniem
• Wspieranie grup kobiecych w celu zapewnienia zrównoważonych usług turystycznych, takich jak domostwa, usługi taksówek motocyklowych, catering i działalność rolnicza, taka jak hodowla kaczek i uprawa warzyw
• Zmiana postaw w dłuższej perspektywie, poprzez kampanie świadomościowe na temat równości płci, ochrony lasów i odpowiedzialnej turystyki.

Szkolenie kobiet-uchodźców w zakresie prostych i przyjaznych środowisku rozwiązań technicznych

Niskie technologie to proste rozwiązania techniczne, które zaspokajają podstawowe potrzeby (dostęp do energii, żywności, mobilności, itp.), są dostępne (ekonomicznie i pod względem know-how) i szanują środowisko (materiały lokalne, pochodzące z recyklingu lub bio, niskie zużycie energii, niskie zanieczyszczenie, itp.) Stowarzyszenie EKO! dzieli się tymi ekologicznymi rozwiązaniami i know-how z osobami wygnanymi, które żyją w zmieniającym się kontekście, wymagającym od nich ciągłej readaptacji. W tym celu prowadzi projekt Low-tech & Refugees, który został zainicjowany w obozach dla uchodźców na wyspie Lesbos w 2018 r., a obecnie jest wdrażany w Briançon (górzysty obszar na granicy francusko-włoskiej) i Marsylii (miasto śródziemnomorskie, które jest również silnie dotknięte kryzysem recepcyjnym i problemami związanymi z odpadami i środowiskiem). Biorąc pod uwagę ogromną bezbronność wygnanych kobiet, EKO! pracuje nad promowaniem ich integracji w ramach swoich warsztatów i szkoleń z zakresu low-tech. EKO! kieruje się zatem do publiczności złożonej z wygnanych kobiet, aby umożliwić im rozwój umiejętności oraz zdobycie godności i autonomii.

Szkolenie kobiet ogrodników w zakresie praktyk agroekologicznych, które są bardziej szanujące środowisko i mniej szkodliwe dla ich zdrowia

W Demokratycznej Republice Konga (DRK) miasto Kinszasa (17 milionów mieszkańców w 2021 roku) stoi przed wielkim wyzwaniem: wyżywieniem swojej populacji. Drogi i środki transportu są w tym kraju słabo rozwinięte, co utrudnia transport produktów spożywczych. Dlatego na obrzeżach Kinszasy powstały wielkie targowe obszary ogrodnicze. 70% pracowników na tych obszarach rolnych to kobiety. Na tych obszarach stosowanie pestycydów, czasami przestarzałych, jest niemal systematyczne i słabo kontrolowane. Kobiety rolnicy mają niewielką wiedzę na temat stosowania środków chemicznych i związanych z nimi konsekwencji zdrowotnych, ale wiele z nich zauważyło wzrost liczby chorób lub wysypek skórnych. Według badań przeprowadzonych przez dr Georgette Ngweme z Kinshasa School of Public Health w 2021 roku, tylko 4% kobiet rolników udaje się do ośrodka zdrowia w celu leczenia, głównie z powodu ograniczonych możliwości finansowych, które uniemożliwiają im płacenie za konsultacje i leki. Ponadto, istniejące ośrodki zdrowia w pobliżu obszarów ogrodnictwa rynkowego nie mają ani środków, ani sprzętu do udzielania informacji i przeprowadzania konsultacji medycznych. W obliczu tej sytuacji, Médecins du Monde i Caritas Développement pracują w trzech miejscach ogrodnictwa rynkowego na obrzeżach Kinszasy, aby wspierać ogrodników rynkowych w pracy bez użycia środków chemicznych, wprowadzać biopestycydy i wzmacniać możliwości ośrodków zdrowia w zakresie profilaktyki i opieki nad osobami narażonymi na działanie szkodliwych środowisk. Działania rzecznicze mają również na celu zwiększenie ochrony kongijskich ram prawnych przy jednoczesnym wspieraniu zmian w mentalności ogrodników rynkowych, konsumentów i podmiotów instytucjonalnych w tym zakresie.

Przyczynienie się do poprawy jakości działek rolnych należących do rdzennych kobiet poprzez sadzenie drzew owocowych, palm i roślin leczniczych

W Kolumbii społeczności rdzenne znajdują się na pierwszej linii frontu globalnego ocieplenia. Od 2016 roku wylesianie w Amazonii przyspieszyło, niszcząc bogatą bioróżnorodność kraju. Społeczność rdzenna Ticuna jest największą grupą etniczną w Amazonii. Żyją głównie z rybołówstwa, polowań, rolnictwa i rękodzieła, i mają tendencję do samowystarczalności. Otwarcie tych populacji na świat może mieć szkodliwy wpływ ze względu na większą zależność od surowców zewnętrznych, ale także z powodu utraty ich tradycji. W tej rdzennej społeczności kobiety są odpowiedzialne za wyżywienie swoich rodzin. Obejmuje to wszystkie czynności związane z pracą na roli: zbieranie nasion, sadzenie sadzonek, utrzymywanie działek leśnych itp. Aby mogły chronić swoją ziemię, konieczne jest wspieranie ich w zrównoważonym zarządzaniu zasobami leśnymi. Pomimo swoich obowiązków, rola kobiet nie jest wysoko ceniona i pozostają one ofiarami bardzo obecnych nierówności płci. W obliczu tych obserwacji, stowarzyszenie FORESTEVER, już wcześniej aktywne w społeczności Ticuna w działaniach związanych z zalesianiem, stworzyło specjalny projekt dla rdzennych kobiet. Projekt ten ma 3 cele: 1) Stworzenie kręgów wymiany oraz warsztatów teoretycznych i praktycznych na tematy zdrowia i terytorium Amazonii, które nie są mieszane, aby kobiety mogły odzyskać swoje miejsce w społeczności; 2) Zalesianie poprzez sadzenie drzew przydatnych do produkcji żywności i leków; 3) Zachowanie i przekazywanie tradycyjnych rzemiosł przodków.

Wzmacnianie pozycji kobiet hodujących kozy i owce poprzez wzmacnianie ich umiejętności i wspieranie ich grupowania w spółdzielnie

Stowarzyszenie Elevages Sans Frontières działa w Maroku, w regionie Ouarzazate, pomagając 148 wiejskim i zagrożonym kobietom. Jest to region bez dostępu do morza, naznaczony niepewnością. Charakteryzuje go system oazowy w kryzysie, spowodowanym zaburzeniami klimatycznymi, co powoduje utratę ziemi i spadek dochodów. Podczas gdy exodus z obszarów wiejskich jest znaczący wśród mężczyzn, młodym dziewczętom trudno jest opuścić środowisko wiejskie ze względu na patriarchalną strukturę społeczeństwa. Kobiety, które w większości są analfabetkami, są szczególnie narażone na ubóstwo. Celem projektu jest poprawa umiejętności 102 kobiet w zakresie hodowli kóz i owiec dla lepszego wzmocnienia pozycji beneficjentów. Dlatego też projekt ma na celu przeszkolenie kobiet w zakresie hodowli zwierząt, wspieranie ich zbiorowej organizacji i grupowania się w spółdzielnie, a wreszcie uwidocznienie projektu w celu wzmocnienia lokalnych inicjatyw. Ponadto projekt ten przyniesie korzyści 34 kobietom rolnikom, które mają już ugruntowaną pozycję i które będą sponsorować 102 kobiety rolniczki oraz 12 kobietom wiejskim, które nauczą się podstaw opieki weterynaryjnej.

Wspieranie integracji zawodowej kobiet znajdujących się w bardzo trudnej sytuacji poprzez produkcję i dystrybucję surowych i przetworzonych owoców

Departament Haute-Marne jest terytorium podupadającym, które boryka się z odpływem ludności i dezindustrializacją. Bezrobocie jest wysokie, zwłaszcza wśród kobiet, a ludność starzeje się. W latach 90. stowarzyszenie Régie Rurale du Plateau zostało utworzone przez stowarzyszenia, urzędników i obywateli w celu uatrakcyjnienia ich terytorium. Stowarzyszenie prowadzi trzy projekty integracyjne - utrzymanie terenów zielonych, ogrodnictwo rynkowe i przywracanie dziedzictwa suchego lądu - ale boryka się z nadreprezentacją mężczyzn w swojej pracy. Po dyskusji z lokalnymi interesariuszami, Régie Rurale du Plateau chciało wzmocnić integrację kobiet poprzez dywersyfikację działalności i stworzenie w 100% kobiecego przemysłu przetwórstwa owoców sadowniczych. Pierwszy udany eksperyment miał miejsce w 2021 roku we współpracy z lokalnym stowarzyszeniem Les croqueurs de pommes. Régie Rurale pracuje na 13 sadach jabłoni, śliwek i mirabelek. Sady te są udostępniane przez władze lokalne lub osoby prywatne, które nie mogą ich dłużej utrzymywać. W 2023 roku stowarzyszenie pragnie skonsolidować eksperymentowanie tej nowej działalności w zakresie przetwarzania owoców z grupą kobiet w ramach integracji społecznej. Poza kwestią społeczną, celem projektu jest również ochrona środowiska, ponieważ umożliwi on walkę z marnotrawstwem żywności i utrzymanie sadów, które obecnie pozostają bez opieki.

Opracowanie ekologicznej, zdrowej i ekonomicznej alternatywy dla węgla drzewnego poprzez zaangażowanie kobiet w cały łańcuch (producenci, konsumenci, sprzedawcy)

Projekt "Zielona Energia", wspierany przez stowarzyszenie Gbobètô, odbywa się w Beninie i ma na celu zaoferowanie ekologicznej, zdrowej i ekonomicznej alternatywy dla węgla drzewnego, używanego codziennie przez 80% gospodarstw domowych. Według Światowej Organizacji Zdrowia, 4 miliony ludzi umiera każdego roku z powodu chorób związanych z zanieczyszczeniem powietrza w gospodarstwach domowych, spowodowanym gotowaniem na paliwach stałych lub parafinie. Ponadto węgiel drzewny przyczynia się do uszczuplania lasów w Beninie, który znajduje się wśród 10 krajów najbardziej dotkniętych wylesianiem pod względem procentu terenów zalesionych utraconych w ciągu ostatnich 20 lat. Po trzech latach eksperymentów stowarzyszeniu udało się opracować przepis na tani i wydajny brykiet z odpadów rolniczych. To ekologicznie odpowiedzialne paliwo jest mniej szkodliwe dla zdrowia kobiet gotujących w piecu AlafIa, również stworzonym przez stowarzyszenie i produkowanym przez grupy garncarzy. Proponowany projekt polega na rozwoju rynków zbytu i zwiększeniu zdolności produkcyjnych brykietów poprzez szkolenie grup rolniczych dostarczających surowiec (w większości kobiet), założenie nowej jednostki produkcyjnej, rozwój powiązań z nowymi spółdzielniami garncarskimi i podnoszenie świadomości na temat wykorzystania tych produktów.

Wspieranie kobiet z dzielnic zagrożonych wykluczeniem społecznym w organizacji ich stowarzyszenia zajmującego się recyklingiem odpadów

W Kolumbii złe zarządzanie odpadami jest jedną z głównych przyczyn emisji gazów cieplarnianych (GHG). Od 2016 r. gmina Bogotá prowadzi proaktywną politykę recyklingu odpadów zgodnie z krajowym planem zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w kraju o 20% do 2030 r. W Bogocie odpady nadające się do recyklingu są zbierane i sortowane głównie przez kobiety, zwane rekuperatorkami, które są zorganizowane w stowarzyszenia. Sprzedają one następnie te odpady przemysłowcom, którzy następnie ponownie je wykorzystują, zapobiegając w ten sposób ich wyrzucaniu na składowiska i uczestnicząc bezpośrednio w gospodarce cyrkulacyjnej. Zbieracze odpadów otrzymują wynagrodzenie za wagę zebranych odpadów, bez umowy o pracę. Nie mają dostępu do praw socjalnych i pracują w bardzo niepewnych warunkach (korzystanie z wózków, brak sprzętu ochronnego). Od 2016 roku mają możliwość uznania ich przez gminę za pracowników środowiskowych, a tym samym stają się częścią usług publicznych. Dzięki temu mogą znacznie zwiększyć swoje dochody i poprawić warunki życia. Aby to zrobić, każde stowarzyszenie rekultywatorów musi wykazać się profesjonalizmem i zarejestrować swoje trasy zbiórki w oprogramowaniu zarządzanym przez gminę. Procedura ta jest trudna do przeprowadzenia dla stowarzyszeń, które nie mają dobrej struktury i brakuje im środków. W odpowiedzi na te wyzwania WECF Francja wspiera kolumbijską organizację pozarządową ENDA, pomagając stowarzyszeniom kobiet zajmujących się odzyskiwaniem odpadów w sformalizowaniu ich pracy, aby mogły uzyskać uznanie dla swojej pracy i wynegocjować lepsze warunki pracy.

Wspieranie kobiet-rolników zaangażowanych w agroekologię

W 2021 roku Ministerstwo Rolnictwa podało, że tylko 1/4 kierowników gospodarstw rolnych we Francji to kobiety. Z drugiej strony stanowią one 30% siły roboczej w rolnictwie. Bardzo często kobiety rolniczki nie są widoczne w tym sektorze lub są uważane głównie za część sfery rodzinnej. Problemy, z którymi się borykają, są specyficzne dla nich, niezależnie od tego, czy chodzi o założenie firmy, dostęp do ziemi, szkolenia, podział zadań, udział w podejmowaniu decyzji, czy też o zrównoważenie życia zawodowego i prywatnego. Ponadto są one ofiarami seksizmu i dyskryminacji w tym sektorze. Obecnie istnieje realna potrzeba lepszego towarzyszenia i wspierania działań kobiet w rolnictwie, zwłaszcza że to one często inicjują przemiany w kierunku bardziej zrównoważonego i odpowiedzialnego rolnictwa. Od kilku lat sieć CIVAM, Fédération Associative pour le Développement de l'Emploi Agricole et Rurale (FADEAR) oraz stowarzyszenie SOL angażują się w poprawę włączenia kobiet w sektor rolniczy. W 2023 r. te trzy podmioty chcą zwiększyć swoją współpracę i wsparcie dla kobiet rolników, proponując wspólny projekt. Celem jest wspieranie kobiet rolników i przyszłych kobiet rolników w ich instalacji oraz szkolenie ich w zakresie konkretnych technik rolniczych, tworzenie przestrzeni wymiany między kobietami rolnikami w celu stymulowania inicjatyw i wreszcie promowanie i rozpowszechnianie wkładu kobiet w transformację agroekologiczną. Projekt ten będzie realizowany w czterech departamentach: Marne, Ariège, Vaucluse i Drôme.